Македонија не се занимава со темата Грас затоа што пред нацијата виси големо црвено перде од глупости кон кое таа секојдневно јури како разбеснет бик во некоја памплонска арена
Под острото сечило на слаткарскиот нож прво падна опашката на лавот, а
потоа, кога Груевски се сврте да му отсече парче на министерот Селмани, летна и
главата на царот. Пискотници се слушаа од зградата на владата до Музејот на
современата уметност кога од релјефната површина на големата роденденска торта
ја ампутираа жолтата шепа на саванскиот суверен (мислам дека беше левата) и кога
со елегантно движење вдесно премиерот лично му ја подаде како причест на
господинот Еленовски. Животното цело време палаташе со јазикот, обидувајќи се да
им објасни на настрвените министри и на премиерот дека симболично и материјално
ги нарушуваат неговите права како живо суштество и како вмровски симбол, дека
премиерскиот кабинет не е најадекватно место за масакр врз заштитените видови,
ако веќе решиле да го ликвидираат во маркетиншки и хедонистичко-политички цели,
дека таа работа не ја бидува и на повисоки родендени од 36-от на Груевски, дека
ќе си имаат работа со госпоѓата Бардо, а можеби и со госпоѓата Најчевска, но
залудно. Кога кутриот лав исчезна од масата на политичката касапница и кога
Груевски под дејство на зголемените концентрации на шеќер почна да гледа во
присутните другари и другарки на кои треба да им се заблагодари, помислив дека
во телевизискиот кадар секој момент ќе влета некое момче во шортцеви што се
тресат додека на саканиот лидер му ја предава штафетата натопена со безгранична
љубов (на народот, ами како), но подоцна разбрав дека организаторот на
дражесното парти се откажал од имплементацијата на тоа највисоко ниво во текот
на оваа година плашејќи се од можните реакции на јавноста, неподготвената за
така радикално враќање во минатото.
Целата сторија ми се виде интересна
по таа брозовска асоцијација, по таа карикатурална, но јасно изразена нагорна
тенденција на култот, но мислам дека повпечатлив, сепак, беше ставот на лавот за
тоа дека премиерот не е избран на таа функција да си прави јавни претстави од
приватните прослави во државни простории, туку да се занимава со унапредување на
општото добро во Македонија. Да не говориме за спектаклот што госпоѓата Тасева и
бескрајно концентрираната јавност можат да му го приредат на премиерот на темата
корупција ако решат да се позанимаваат со потеклото на тортата, поставувајќи го
клучното прашање: чии беа јајцата (не становите, н.з.). Мојата перцепција е
полиберална од лавовската и од онаа на Тасевата комисија и можеби затоа
поинтересна ми се виде специфичноста на моралните критериуми на премиерот кој
само два дена по масакрот на партискиот ѕвер во својот кабинет ја симна
довербата од двајца амбасадори не затоа што во своите работни простории јаделе
торти на организирани приватни забави со персоналот на амбасадите и со лидерите
на дијаспората пред да умрат од љубов за Македонија, туку затоа што имале
еднократна полемика во медиумите за постизборната ситуација во Македонија, а не
во Англија и во Америка, како што може да се заклучи од острата реакција на
премиерот.
Истата вечер разбрав дека човекот кој на оставката на
двајцата амбасадори инсистира како на прашање на принципиелната строгост на
пропишаните постапки кои произлегуваат од работниот однос со државата Македонија
во одредени специфични сектори и, притоа, е спремен да ги плати од скромните
фондови на државата сите политичко-дипломатски сметки што ќе произлезат од тој
став (без амбасадори во Лондон и во Вашингтон во клучни моменти), потпишал
бјанко откази на 150 луѓе на високи позиции во државната администрација
демонстрирајќи и на еден ваков начин, а не само преку самурајската вештина во
ракувањето со слаткарскиот нож, тоталитаристич��и претензии и спремност во
нивното задоволување да гази по достоинството на луѓето и по словото на законот.
Медиумите јавија дека тоа е само почеток на процесот што е отворен по последните
парламентарни избори и дека тој може да заврши со смена на толку луѓе колку што
во Германија се менуваат во дванаесет изборни циклуси! Тие релативни односи се
знак дека општеството пропушта уште една шанса да обезбеди макар минимално ниво
на внатрешна интеграција и тоа, се разбира, е најважната импликација од
најновата сеча на торти и кадрови во Владата на Република Македонија. Помалку
штета ќе направеше да објавеше во „Утрински весник" статија за испразнетата
фотелја на генералниот секретар во својата партија или ако пробаше да види дека
политичкото му десперадерство е во спротивност со критериумите на времето дури и
во Македонија и дека со него, меѓу другото, ја карикира до крајни граници
строгоста кон посочените дипломати. По дефиниција.
Можеби затоа што пред
нацијата постојано виси едно вака големо црвено перде од глупости кон кое таа
секојдневно јури како разбеснет бик во некоја памплонска арена, Македонија не се
занимава со теми каква што беше и каква што сж уште е темата Грас? Немаме време,
енергија и личности за такви подвизи. А немаме и критериуми. Во живиот песок на
провинцијализмот нацијата претпочита да се информира за роденденот на премиерот
или да учествува во макартистичкиот лов на исфабрикувани амбасадорски вештерки
во филмското, пардон, политичкото студио на Македонската глупост мегатонска
(МГМ) додека Црвенковки и Груевски не се договорат дали ќе кохабитираат или ќе
се конфронтираат. И што сега?
Темата Грас е прозивка со која професорите
по светска цивилизација и национална организација го утврдуваат списокот на
присутните. Една од прозивките. Тоа е универзална тема и според релациите што ги
има со феноменот на нацизмот и според перспективите на новите глобални пресметки
во кои злото виси како сериозно искушение. Моралните дилеми се во основата на
таа тема, а темата за моралот е во основата на нашата криза.
Грас не ги
штедеше Германците во своите денацификаторски протоколи, а не се штедеше и
самиот, првин молчејќи за своето учество во походите на нацизмот, а потоа
изнесувајќи ја пред очите на јавноста вистината за себе. Мислам дека првиот
период му е поголема казна отколку автобиографското лупење на кромидот на
животот. Не е лесно да се издигнеш во морална вертикала на новото германско
општество и да го носиш во себе соучесништвото во најголемото зло на дваесеттиот
век и во најголемиот пораз на својата нација. Дури и во такви пригоди каква што
беше историското поклонение на Вили Брант пред жртвите на нацизмот. И да се
принесеш себе си како последен доказ на сопствената теза дека нацизмот не бил
болен дел од германското општество туку дека општеството било болно од таа
најтешка болест во времето на Хитлер. Светот сж повеќе се оддалечува од времето
кога во судирот со светот на Грасовата младост се удираа темелите на новиот
морален, политички и цивилизациски кодекс, но во тоа оддалечување како да
влегува во времето на декаденцијата пред појавата на нацизмот или дури во
времето на неговото раѓање. Како да се затвора еден историски циклус. Затоа е
важно да се каже дека учеството во Ес-Ес дивизиите и, уште повеќе, младинската
страст во светот на нацизмот кои беа товар за големиот нобеловец цели шеесет
години, сега се тука не само како исповед туку и како прирачник за патување низ
предизвиците на блиската иднина. Можеби помалку за Грас со оглед на годините што
ги делка, но за неговата нација, за светот, за човештвото, сигурно. Можеби, дури
и за нас има некаква надеж.
