По иницијативата за осуда на комунистичкиот режим поради репресиите извршени во негово време Државата мора да ги исправи неправдите на минатото Повеќето репресирани не се меѓу живите, но признавањето на грешките многу ќе им значи на нивните семејства, на нивните синови и ќерки
Колективизација По три години, колективот бил растурен Според извештајот на Комисијата за село при ЦК КПЈ, во НРМ за време на колективизацијата во 1949 година биле формирани вкупно 833 селски работни задруги со 53.470 домаќинства или 41 отсто од вкупниот број домаќинства во Републиката, со вкупно 339.014 члена. Задругите располагале со 284.642 хектари земја. За да влезат селаните во колективите, се водела силна кампања и голем притисок врз нив. Притоа, биле давани крајно необјективни оцени за успесите на социјалистичката преобразба, при што се тврдело дека селанецот преку задругите директно влегува во "комунизмот°. Меѓутоа, само по три години колективот бил растурен. Штетите од овој експеримент се ненадоместливи, а трагичната судбина на луѓето од колективизацијата се повеќедецениска универзална тема на литературата, филмот, политиката.
Информбиро На Голи Оток биле испратени околу 1.000 Македонци Во озлогласениот пуст остров Голи Оток и на Св. Гргур, според некои податоци, биле испратени 11.694 информбировци од цела Југославија . Покрај нив, поради ИБ, одговарале уште 5.037 лица. Од вкупно казнетите 7.235 биле Срби, Хрвати 2.588, Словенци 566, Македонци 883, Црногорци 3.439, Албанци 434 лица и др. Методите и средствата со кои се вршело "општественото превоспитување° на Голи Оток биле крајно сурови, поради што тој станал симбол на најтешките трауми на луѓето во историјата на Југославија по Втората светска војна. Се смета дека на озлогласениот остров починале десетина македонски комунисти. Димче Најчески, претседател на Здружението "Голи Оток" смета дека бројот на лицата што страдале по ИБ е многу поголем. Тој проценува дека за време на Информбирото низ логорите поминале околу 2.600 Македонци.
Голи Оток голем грев и брана против болшевизмот Категоричното "не" на Сталин отвори процес на демократизација На Голи Оток се најдоа и луѓето кои ја бранеа и личната сопственост, го бранеа своето право да можат да размислуваат со сопствена глава, да имаат однос спрема средината во која живеат, спрема општественото уредување, неправдите итн. Но, истовремено на Голи Оток се најдоа и оние кои беа фанатично врзани за Сталин и за болшевизмот и кои, ако не беа изолирани, можеа да доведат ситуацијата да биде катастрофална во Македонија, односно и во Југославија да ни се случуваше она што се случуваше во Романија под Чаушеску, во Бугарија под Тодор Живков, или она што сега е во Кореја, вели д-р Иван Катарџиев. Голи Оток беше брана против наметнувањето на безогледната диктатура и категоричното "не" на Сталин отвори процес на демократизација на општествените односи во Југославија и во комунистичкиот свет во целина. Никој уште не направил анализа колку југословенскиот случај, односно судрувањето со Сталин придонесе не само за елиминација на комунистичката правоверност туку и на пробив на демократските идеи во светот на комунизмот. По тоа што се случи веднаш се напушти системот на приватизација, односно на општествена сопственост. Полека почна да се почитува индивидуалната сопственост во Југославија. Тоа е извонредно значајно, смета нашиот историчар.
Виолета Ачкоска смета дека поради погрешната политика во првите години по војната е уништено македонското село Колективизацијата најголем грев на македонските комунисти Целата борба во историјата на македонскиот човек била за парче земја и кога се изврши колективизацијата, се урна вековниот сон на селанецот
Со главата на семејството страдаа и жените и децата Бројката од 50.000 репресирани е четири пати поголема Ачкоска смета дека бројката од 50.000 репресирани луѓе не е реална. Според неа, таа е на оние луѓе за кои постојат документи и досиеја. "Таа бројка е многу поголема, бидејќи не биле репресирани само самите личности кои идеолошки или политички се огрешиле во тогашното време, или се замериле со некоја личност на власт, туку на репресија масовно биле ставени и нивните семејства, нивните жени и деца, кои биле водени во интернации на различни места, така што таа бројка можеби треба да биде четири или пет пати поголема. Таа бројка е поголема, бидејќи за многу од репресираните не постои никаква пишувана трага. Ниту досие, ниту е забележано некаде името, дури има и лица кои за време на колективизацијата биле ликвидирани, а за кои и ден-денес не се знаат нивните гробови", вели таа, додавајќи дека некои биле водени на ноќни испрашувања за кои воопшто не постои записник во полициските службени акти.
Димче Најчески, претседател на Здружението "Голи Оток", бара државата да ги поништи актите против голооточани Извинувањето нема да ги избрише тортурите врз информбировците Точно се знаат луѓето кои биле на власт и раководителите, се знаат мачителите и најгрозните садисти и тие треба да понесат одговорност
